Table of Contents
Toggle(colorectal cancer) कोलोरेक्टल क्यान्सर एक प्रकारको क्यान्सर हो जुन colon (ठूलो आन्द्रा) र rectum (मलाशय)मा हुन्छ। कोलोरेक्टल क्यान्सर प्रायः गैर-क्यान्सर polyps (कोशिकाहरूको झुण्डहरू)को रूपमा सुरु हुन्छ, जुन केही अवस्थामा क्यान्सरमा परिणत हुन सक्छ। को लो रेक्टल क्यान्सरको जोखिममा यो गदान दिन सक्ने कारकहरू . This is a type of stomach cancer.
Causes of colorectal cancer:
– नियमित शारीरिक गतिविधिको कमी (physical activities)
– फलफूल र तरकारी कम भएको आहार (diet less in fruits and vegetables)
– कम फाइबर र धेरै चिल्लो वा धेरै प्रशोधित मासु भएको आहार (High fat, processed meat and low fiber diets) – अधिक तौल र मोटोपना (obesity)
– रक्सिको अधिक सेवन (excessive alcohol consumption)
– धुम्रपान (Smoking tobacco products) – बढ्दो उमेर (Old age)
– Chronic inflammation अवस्थाहरू, जस्तै Crohn’s disease र ulcerative colitis
तपाईं कसरी कोलोरेक्टल क्यान्सर हुनबाट बच्न सक्नुहुन्छ (Preventive measures for colorectal cancer)?
– यदि तपाईं 50 वर्ष भन्दा माथि हुनुहुन्छ वा बढ्दो जोखिममा हुनुहुन्छ भने नियमित रूपमा जाँच गर्नुहोस्। (Regular checkups for people over the age of 50)
– फलफूल, सागसब्जी र whole grain प्रशस्त मात्रामा भएको आहार लिनुहोस्। (Fruits, vegetables and whole grain diets)
– रातो वा प्रशोधित मासुको सट्टा कुखुरा, माछा, वा फलफूलबाट प्रोटीन प्राप्त गर्नुहोस्। (Protein rich chicken meat, fish and fruits, avoid processed meat and red meat)
– धुम्रपान नगर्नुहोस्। (Stop consuming tobacco products)
– संयमतामा रक्सी पिउनुहोस्। (Lower alcohol intake) – एक स्वस्थ वजन कायम राख्नुहो ख्नु स्। (Healthy body weight) – नियमित रूपमा व्यायाम गर्नुहोस् (कम्तीमा ३० मिनेट हप्ताको ५ दिन) (Regular exercise)
Symptoms of colorectal cancer:
– मलद्वारमा रक्तस्राव (rectal bleeding) वा दिशामा रगत देखिनु (blood in stool)
– अस्पष्ट वजन घट्नु (weight loss)
– पखाला (diarrhea), कब्जियत (constipation), वा अन्य आन्द्रा परिवर्तनहरू जुन कम्तिमा चार हप्ता सम्म रहन्छ
– लामो समयसम्म पेटमा दुखाइ (chronic stomach ache), जस्तै cramp
– कमजोरी र थकान (loss of stamina and fatigue)
– तल्लो पेटमा असहज महसुस हुनु (discomfort on lower belly)
प्रारम्भि क चरणको को लो रेक्टल क्यान्सरमा कुनै लक्षणहरू हुँदैनन्। तसर्थ, यदि तपा ईं 50 वर्ष भन्दा मा थि को हुनुहुन्छ वा बढ्दो जो खि ममा हुनुहुन्छ भने नि यमि त रूपमा जाँ च गर्नुपर्छ।
स्क्रिनिङ परी क्षणहरूले (screening test) पो लि प्स (polyps) पत्ता लगा उन सक्छ र ति नी हरू क्यान्सरमा परि णत हुनु अघि नै हटाउन सकि न्छ। स्क्रि नि ङले प्रा रम्भि क चरणमा को लो रेक्टल क्यान्सर पत्ता लगाउन मद्दत गर्दछ जसले रा म्रो उपचार गर्न पनि मद्दत गर्छ। धेरै फरक परी क्षणहरू छन् जसले को लो रेक्टल क्यान्सरको जाँ च गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
दिशा (स्टूल) परीक्षण (stool test):
– Guaiac-based fecal occult blood test (gFOBT): यसले दिशामा रगत पत्ता लगाउन guaiac भन्ने रसायन प्रयोग गर्दछ। यसको लागि तपाईंले labबाट एउटा किट पाउनुहुनेछ, घरमा दिशा सङ्कलन गर्नुपर्ने हुन्छ, त्यसपछि विश्लेषणको लागि सो किट labमा फिर्तागर्नुपर्छ। यो वर्षमा एक पटक गरिन्छ।
– Fecal immunochemical test (FIT): यसले दिसामा रगत पत्ता लगाउन एन्टिबडीहरू प्रयोग गर्छ। यो पनि वर्षमा एक पटक गरिन्छ। FIT-DNA परीक्षण (जसलाई स्टूल DNA परीक्षण पनि भनिन्छ): यसले FIT लाई परीक्षणसँग जोड्छ जसले स्टूलमा परिवर्तन भएको DNA पत्ता लगाउँछ। यस परीक्षणको लागि, सम्पूर्ण मल सङ्कलन गर्नु पर्छ र यसलाई प्रयोगशालामा पठाउनु पर्छ, जहाँ यो क्यान्सर कोशिकाहरूको लागि जाँच गरिन्छ। यो हरेक तीन वर्षमा एक पटक गरिन्छ।
– सिग्मोइडोस्कोपी (Sigmoidoscopy): यस परीक्षणको लागि, डाक्टरले मलाशय (rectum)मा छोटो, पातलो, लचिलो, उज्यालो ट्यूब राख्छन् र मलाशय र कोलनको तल्लो तेस्रो भागमा पोलिप्स वा क्यान्सरको जाँच गर्छन्। यदि तपाइँ स्क्रिनिङको लागि सिग्मोइडोस्कोपी छनोट गर्नुहुन्छ भने, यो हरेक पाँच वर्षमा गर्नुपर्छ, वा तपाइँले प्रत्येक वर्ष फेकल इम्युनोकेमिकल परीक्षण लिनुहुन्छ भने प्रत्येक दस वर्षमा गर्नुपर्छ।
– कोलोनोस्कोपी (colonscopy): ५० देखि ७५ वर्षको उमेरका र कोलोरेक्टल क्यान्सरको सामान्य जोखिममा रहेका सबैले प्रत्येक दस वर्षमा कोलोनोस्कोपी गर्नुपर्छ। कोलोनोस्कोपीले डाक्टरले तपाईंको सम्पूर्ण colon हेर्न सक्छन् र पोलिप्स वा क्यान्सरको जाँच गर्छन्। आवश्यक पर्दाअन्य परीक्षणहरूको फलो-अपको रूपमा पनि कोलोनोस्कोपी प्रयोग गरिन्छ।
FAQ:
MS (NMC Regd.2902)
Head of the Department, Sr.Consultant Surgical Oncologist at Nepal Cancer Hospital and Research Center
Director: Breast Cancer Program
Interest: Breast Cancer Surgery, Gastro Intestinal Cancer Surgery (Stomach and Colo-Rectal Cancer)
2 thoughts on “Causes of Colorectal Cancer and Preventive Measures:”